نخ به کار رفته در فرش سجاده ای و فرش های دستباف

31 شهریور 1398

در این مقاله می خواهیم درمورد نخ به کار رفته درفرش های مختلف صحبت کنیم ، از جمله فرش سجاه ای ، سجاده فرش وفرش های دستباف برایتان بیان کنیم. قبل از اینکه به بیان مطلب بپردازیم در نخست به تعریف اکریلیک میپردازیم.

نخ به کار رفته در فرش سجاده ای و فرش های دستباف

نخ های به کار رفته در فرش سجاده ای و دستباف

در این مقاله در مورد نخ هایی که در بافت فرش به کار می رود صحبت میشود. فرش از جمله، فرش سجاه ای یا سجاده فرش و فرش های دستباف... که قبل از بیان مطلب به تعریف جنس اکریلیک میپردازیم.

اکریلیک یکی از جنس هایی است که در بافت فرش به کار میرود. که به کار رفتن نخ اکریلیک در فرش نشانه ی کیفیت فرش ماشینی است.

مقاله مرتبطمزایا و معایب نخ اکریلیک در فرش سجاده ای 

 

اکریلیک چیست؟

اکریلیک گونه ای مصنوعی از الیاف است که از یک پلیمر شیمیایی به اسم پلی اکرلونیتریل تشکیل شده است.الیاف اکریلیک الیافی هستند که بسیار سبک بوده و همچنین شباهت بسیار زیادی به پشم طبیعی گوسفندان دارد و الیافش از استحکام بسیار بالایی برخوردار است. اکریلیک به نوعی پشم مصنوعی است و از نظر پایداری و مقاومت و انعطاف پذیری شباهت بسیاری به این جنس دارد.

 

نخ اکریلیک در فرش سجاده ای

فرش سجاده ای در جنس های مختلف در بازار موجود است اما اکریلیک به کار رفته در فرش سجاده ای باعث ماندگاری بالای فرش می شود و کیفیت آن را بالا میبرد.

در این بخش در مورد مزایای استفاده از اکریلیک در فرش سجاده ای با شما صحبت خواهد شد.

از جمله موارد استفاده ی نخ اکریلیک این است که در بافت سجاده فرش،فرش ماشینی، دستکش، جوراب، ژاکت، پارچه، چادرهای مسافرتی و غیره به کار می رود.

پارچه ها و منسوجاتی که به وسیله ی نخ اکریلیک بافته می شوند، به طور کلی دارای خواص بیشماری می باشند. از جمله ضد حساسیت بودن اکریلیک است. و دیگر اینکه به راحتی قابل شست و شو میباشند .و اگر فرش شما یا سجاده فرش شما که در مسجد در معرض رفت و آمد بسیاری است از جنس مرغوب قابل شست و شو انتخاب شود بسیار بهتر است.

از دیگر قابلیت های فرش سجاده ای اکریلیک این است که این فرش رنگ های بسیار زنده و شفافی خواهد داشت. و علت این امر این است که نخ اکریلیک رنگ پذیری بالایی دارد و رنگ را به راحتی به خود جذب می کند.

با پیشرفت فناوری کارهای بسیاری روی نخ اکریلیک صورت گرفته که باعث بهبود هر چه بیشتر نخ اکریلیک گشته است. استفاده از فناوری نانو در تولید نخ، فرآیند هیت ست کردن کردن نخ اکریلیک، از جمله روش های ارتقا کیفیت نخ ها می باشد.

نخ ها در فرایند هیت ست، گرما دیده و تثبیت میشوند.و پرزدهی نخ اکریلیک کاهش می یابد.

(برای آشنایی با فرایند هیت ست شدن اینجا کلیک کنید)

 

معایب برطرف شده ی نخ اکریلیک

قبل از پیشرفت فناوری، و کشف نانو ذرات و فرایند هیت ست، پزشکان و متخصصان صنعت نخ نساجی کشورمان، به این نظر بودند که الیاف اکریلیک بافته شده در فرش ماشینی و فرش سجاده ای بسیار مضر، سرطان زا و ایجاد کننده ی آلرژی هستند. و متخصصین بسیاری در این حوزه با هم صحبت کرده و به این نتیجه رسیدند که در دنیایی که بسیاری از وسایل و ظروف مورد مصرف و استفاده ی ما از مواد و مشتقات نفتی درست شده ، و همه سرطان زا می باشند، گذاشتن علت تمام سرطان ها بر دوش نخ اکریلیک کاری بی اساس است.

و اینکه بسیاری از افراد شبانه روزشان را بر روی این فرش ها زندگی کرده اند و هیچ اتفاقی برایشان نیافتاده، پس بر چه اساسی باید گفت که این مواد سرطان زا هستند و استقاده ی از انها ممنوع گردد؟

و در مقابل عده ای می گفتند نخ اکریلیک برای ما ضرر دارد و باید با این نوع فرش ها مبارزه کرد و از خط تولید کنار گذاشته شوند.

در نهایت علائمی وجود دارد که میتوان متوجه شد برخی از افراد به این نوع از فرش ها حساسیت دارند.از جمله ی این علائم سردردهای مزمن، و خارش پوست است که وقتی افراد بر روی این فرشها میخوابند پوستشان شروع به خارش می کند.

همچنین باعث سوزش چشم و گلو میشود.

اما در کل می توان نتیجه گرفت که فرش های اکریلیک برای همگان مضر نیست و برخی از افراد که ممکن است به هر لباس و چیزی حساسیت نشان دهند، ممکن است به فرش اکریلیک نیز حساسیت داشته باشند.

و فرش سجاده ای از جنس اکریلیک که در مساجد محل رفت وامد پیر و جوان قرار می گیرد، مضر نبوده و حتی ویژگی هایی دارد که باعث رضایت خاطر افراد می گردد.

اول از همه اینکه فرش سجاده ای وجهه و زیبایی خاصی به فضای مسجد میدهد، و از طرفی بسیار نرم و لطیف است، رنگ های زنده و شفاف داشته و در اثر شست و شو بسیار رنگش ثابت می باشد. پرز ندارد و تمام فضا و مساحت مسجد را با هر شکل هندسی پوشش می دهد.

 

انواع الیاف به کار رفته در فرش ها

قبل از به وجود آمدن نخ های مصنوعی نخ هایی که در بافت فرش ها به کار می رفته اند، کاملا طبیعی بوده و به طور کلی در فرش های دستباف به کار می روند . فرش های ماشینی از الیاف مصنوعی و فرش های دستباف از نخ های طبیعی به وجود می آیند.

نخ های طبیعی به طور کلی به چهاردسته ی کرک و ابریشم، پنبه و پشم تقسیم می شود.که در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته میشود.

 

نخ کرک

کرک به پشم های نرم و لطیفی که روی بدن حیواناتی مثل بز و گوسفند و شتر وجود دارد گفته میشود. که با شانه کردن و دست کشیدن بر روی بدن حیوانات بین دستان و شانه گیر می کند. کرک در قالی های گران قیمت و باارزش و زیبا بافته میشود.

 

نخ پنبه

پنبه نخی مستحکم است که اگر در فرش به کار رود، فرشتان به راحتی دچار بید خوردگی نمیشود. بید خوردگی برای الیاف پنبه ای رخ نمیدهد در صورتی که اگر فرشتان با الیافی به غیر از نخ پنبه بافته شده باشد، هم پرز آن و هم گوشت آن ممکن است که دچار بیدخوردگی گردند .

الیاف پنبه ای نسبت به پشم محکم تر بوده اما خاصیت کششی ان کمتر است. برخی اوقات ممکن است در فرش به جای پنبه از ویسکوز استفاده شود، که میتوان ان را تشخیص داد.

پارچه یا الیاف ویسکوز جذب رطوبت بسیار بالایی دارند، گاهی تا 50% بیشتر از پنبه جذب رطوبت دارند. که این عامل سبب می شود استحکام ان کمتر شود و با جذب رطوبت و خیس شدن ضعیف شده و از عمر ان کاسته میشود.

فرشی که از ویسکوز در بافت ان به کار رفته باشد به راحتی الیاف ان پاره می شوند در صورتی که الیاف پنبه ای استحکام فرش را تامین میکنند .

 

ابریشم

ابریشم از جمله نخ های گران قیمت است که منسوجاتی که با این نخ بافته میشوند ماندگاری بالا و عمر طولانی و ارزش زیادی دارند. ابریشم از پیله کرم ابریشم درست میشود. اگر ابریشم در ان به کار رود، فرش محکم بوده و استحکام بالاتری نسبت به الیاف پشمی دارد.

و علاوه بر اینها باید ذکر شود که فرش های ابریشمی با زحمت بالایی بافته می شود، و سختی زیادی دارد به همین خاطر است که قیمت بالاتری نسبت به فرش های دیگر با الیاف دیگر دارد.

 

پشم

پشم از حیوانات به وجود می آید و کیفیت پشم به کیفیت تغذیه ی دام وابسته است. در کشور ایران اگرچه اب و هوا و اقلیم خشک است، اما مرتع های سبز و زیبایی وجود دارد که برای پرورش و بزرگ شدن دام و حیوانات اهلی در ان بسیار مناسب است.

در مراتع یا پستی و بلندی های کوه ها گوسفند هایی پرورش می یابند که برای تهیه و بافته شدن فرش های دستباف بسیار مناسب اند زیرا پشم هایی مرغوب و باارزش دارند. و نخ حاصل از ریسیدن این پشم بسیار باکیفیت و مرغوب می شود.

گوسفندانی هستند که پشم هایی ضخیم و کلفت دارند و در جنس پشم انها حدود 65 تا 70 درصد هتروتیپ وجود دارد. به همین دلیل این نخ ها استحکام و ضخامت بسیار زیادی دارد. که برای بافتن فرش بسیار مناسب هستند.

همچنین چیدن پشم گوسفندان در فصل بهار سبب می شود پشم شان کیفیت بهتری داشته باشد و گوسفندانی که پشم های سفید رنگ دارند خاصیت رنگ پذیری بالایی داشته و رنگ را بهتر به خود جذب می کنند.

 

کارهایی که برای بافت فرش لازم است

بعد از اینکه پشم گوسفند چیده شد، پشم را باید بسیار شست و شو داد و اب پشم را گرفت، کاملا ان را خشک کرد و در ادامه پشم را رشته کرده و به صورت کلاف دراورد، در نهایت به جایی که باید پشم ها را رنگ کرد منتقل کرد.